☁️ Göz Kusurları Ve Tedavileri 6 Sınıf

Hastalıklar oGöz Tansiyonu ( Doğumsal, Genç Dönem, Yaşlılık) Tedaviler. oİlaç Tedavisi ve Takibi. oCerrahi Tedavi. oLazer Tedavileri. Birime MHRS’den randevu verilmemektedir. Genel göz polikliniklerinden sevk gerekir. Hastalık hakkında detaylı bilgi için “ BİLGİ EDİNME ” bölümünden broşürleri inceleyebilirsiniz. PTK Phototherapeutic keratectomy veya FRK: Fototerapötik keratektomi kısaltmasıdır. PTK lazer tedavisinde de PRK veya Lasik gibi göz çizdirme ameliyatlarında kullanılan ekzimer lazer kullanılmaktadır (Excimer laser: Dokuda fotoablasyon (traşlama) yapan lazer çeşididir). Ancak burada ekzimer lazer uygulama endikasyonu farklıdır. Sınıf| Biyoloji Göz kusurları ve gözün yapısı - Hipermetropi. 11. Sınıf | Biyoloji Göz kusurları ve gözün yapısı - Miyopi. 30fit ve yukarısını seçemeyen öğrencinin sağ veya sol gözünde görme kusurundan söz edilir. GÖZ TARAMA FİŞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE YAPILACAK İŞLER : Tarama fiúine bakılarak 30 fitlik ve yukarı mesafeleri göremeyen öğrenciler doktora sevk edilir. Sınıflarda da ön sıralara oturtulmaları gerekir. Gölgelenmeler oluşabilir. Cerrahi Düzeltme. Gözlük ve temas camı kullanmak istemeyenlerde korneaya uygulanan cerrahi yöntemlerle, kırma kusurlarının düzeltilmesi özellikle günümüzde büyük aşama göstermektedir. Bunlar arasında radial keratotami , excimer laser ile lasik ile uygulanan tedavi en sık sözü edilenlerdir. Bukısıtlanmaya gözde kırma kusurları, doğumsal katarakt ya da göz kapağı düşüklüğü gibi problemler neden olabilir. Göz tembelliği, doğumdan 7 yaşa kadar gelişir ve tablo oturur, çocuklarda görülen bir tablodur. Tembellik yapan göz genellikle içe ve ya dışa kayar, uzun süre sabit duramaz. GözKusurları. Görme kusurları göz yuvarlağının şeklinin değişmesinden, kornea veya göz merceğindeki değişimlerden, normal olmayan göz kaslarından veya kalıtsal sebeplerden dolayı ortaya çıkabilir. Bu canlandırmada göz kusurlarının neden kaynaklandığı açıklanacak ve bazı göz kusurlarına örnek verilecektir. 6 Uygulama sırasında tespit edilen bariz göz kusurları (şaşılık, göz sulanması, devamlı kızarma, ışıktan rahatsız olma, devamlı oğuşturma, göz kırpıştırma, yüz buruşturma, başını bir tarafa eğme, okurken sayfada sık sık yerini kaybetme, vb.) Form: 1’in düşünceler sütununa kaydedilmelidir. BotoksTedavileri. Botox, Doğada bulunan Clostridium botulinum adlı bakteriden elde edilen nörotoksindir. Çok geniş kullanım olanları bulunmakla beraber medikal estetik alanında kırışıklıkları gidermek, terlemeyi azaltmak, daha çekici dinlenmiş bir ifadeye kavuşmak için uygulanan enjeksiyonlu bir tedavi yöntemidir. Dahafazla bilgi edin. Öğretmenler İçin; Ebeveynler için; Mat. Etkinlikleri. Anasınıfı; 1. sınıf; 2. sınıf; 3. sınıf; 4. sınıf Gözdeki kusurlar nasıl tedavi edilir? İşte, merak edilen tüm detaylar. Çevremizde sık sık görme problemi nedeniyle gözlük ya da lens kullanan kişilere denk geliriz. Yapılan araştırmalar göre görme ile ilgili küçük ya da büyük dereceli rahatsızlıklar her 10 insandan 6’sında görülmektedir. Bu rakam oldukça yüksektir. Gözün Yapısı. 1. Sert Tabaka (Göz akı): • Bağ dokudan meydana gelmiş sert yapılıdır. • En dış tabaka beyaz renklidir. • Gözün korunmasını ve dayanıklılığını sağlar. • Ön kısım ışığı toplayabilmek için saydamlaşmıştır. • Bu bölüme kornea denir. • Kornea mercek gibi ışığı kırar. fBdK. Yakınsama Bir merceğin metre cinsinden odak uzaklığının tersine, 0 merceğin yakınsaması denir. Bir merceğin yakınsaması,bağıntısı ile bulunur. İnce kenarlı mercekler için fodak uzakIığı +, kalın kenarlı mercekler için ise - alınır. Yakınsama birimi SI birim sisteminde diyoptri’dir. Yakınsama gözlük camının numarası olarak da kullanılır. Birden fazla mercekten oluşan mercek sistemlerinin yakınsaması ise,Göz Kusurları1. Hipermetrop Bireyler uzağı iyi görür, yakını iyi göremez. Göz yuvarlağı, optik eksene dik uzanmıştır. Bu yüzden gözün optik eksen doğrultusundaki çapı normalden kısadır. Görüntü retinanın arkasına düşer. Mercek normalden incedir. İnce kenarlı mercekle Miyop Bireyler yakını iyi görür, uzağı iyi göremez. Göz yuvarlağı, optik eksene paralel uzanmıştır. Bu yüzden gözün çapı normalden uzundur. Görüntü retinanın önüne düşer. Kalın kenarlı mercekle Prespitlik Yaşlandıkça ortaya çıkar. Merceğin esnekliğini kaybetmesiyle oluşur. Bu kişiler 40 cm`den yakını iyi göremezler. İnce kenarlı mercek ile Astigmatlık kornea çarpılması Gelen ışınlar bir noktada toplanırlar. GÖZ KUSURLARININ GİDERİLMESİNDE KULLANILAN TEKNOLOJİK GELİŞMELERDuyu organlarımızda görülen kusurların tedavisinde teknolojik gelişmelerden yararlanırız. Miyop, hipermetrop, astigmat ve şaşılık göz kusurlarından olan kişiler yakını iyi görmelerine rağmen uzaktaki cisimleri net göremezler. Net görüntü elde edebilmek için gözlük veya lensler kullanılır. Bu gözlük ve lenslerde kalın kenarlı mercek olan kişiler uzağı görmelerine rağmen yakındaki cisimleri net göremezler. Net görüntü elde edebilmek için gözlük veya lensler kullanılır. Bu gözlük ve lenslerde ince kenarlı mercek göz kusuru olan kişiler cisimleri bulanık görür. Net görüntü elde edebilmek için silindirik mercek göz kusurunda iki göz uyum içerisinde çalışmaz, farklı yönlere bakar. Bu göz kusuru doğuştandır ve ameliyatla hipermetrop ve astigmat göz kusurları, gözlük veya lenslerle tedavi edildiği gibi lazer yöntemiyle yapılan tedavi ile de engelliler için kullanılan Braille Breyıl alfabesinde engelliler parmaklarının uçlarını kullanarak bu alfabeye yazılmış yazıları okuyabilmektedir. Bu alfabede harfler kabartma noktalardan tarafından otobüslere, duraklara, trafik ışıklarına sesli ve ışıklı uyarı sistemleri takılmaktadır. Kaldırımlara kabartılmış sarı şeritler eklenerek, görme engellilerin rahatça yürüyebilmesi yön bulma özelliğinden esinlenerek engellilerin göğüs ve baş bölgesine gelen tehlikeleri algılayabilecek baston tasarlanmıştır. Bu baston, navigasyon özelliği sayesinde istenilen yere kolayca gitmeyi mümkün kılarken, engelli kişinin cep telefonuna bluetooth ile bağlanarak telefonunu kontrol etme imkânı da ve cep telefonlarında görme engelli bireylerin rahatlıkla kullanabileceği sesli uygulamalar bulunmaktadır. Ayrıca görme engellilere ilaç kullanımında kolaylık sağlamak için kabartma etiketli ve sesli uyarı yapan ilaç kutuları geliştirilmiştir. Fen Bilimleri – 6. Sınıf – 6. Ünite – Bölüm 2 Diğer duyu organlarında olduğu gibi gözün çalışmasını da beyin denetler. Gözden alınan sinirler beyindeki görme merkezine iletilir ve burada görüntü oluşur. Gözün Bölümleri 1. Sert TabakaGözün dışında bulunur. Beyaz renklidir. Gözü dışarıdan gelen etkilerden ön bölümünde ışığı geçiren bir yapıya dönüşür. Bu bölgeye saydam tabaka veya kornea denir. 2. Damar TabakaSert tabakanın altındadır. Göze besin taşıyan damarlar burada tabaka gözün ön bölümünde irisi oluşturur. İRİS gözün renkli kısmıdır. İrisin ortasındaki boşluğa göz bebeği denir. İris kasılıp gevşeyerek göz bebeğinin büyüyüp küçülmesini sağlar. Gözümüzün karanlığa ve aydınlığa alışmasını bu olay bebeğinin altında ışığı kırmakla görevli olan göz merceği bulunur. Göz merceği damar tabakanın bir bölümüdür. 3. Ağ TabakaIşığı algılamakla görevli hücreler bulunur. En içte bulunan yayılmış ışık alıcı hücreler ışık almaçları birleşerek kör nokta isimli noktadan çıkarak beyne ulaşır. Kör noktaya ışık düşerse görme leke göz sinirlerinin en yoğun olduğu bölgedir. Göz merceğinin kırdığı ışık tam olarak sarı lekeye düşer. Eğer göz merceğinde bir sorun oluşursa ışık sarı lekeye tam düşmez. Bu da çevremizi net görmemizi engeller. Nasıl Görürüz?Göze ulaşan ışık aşağıdaki yolları izler. Işık göze saydam tabakadan kornea giriş yapar. Burada bir miktar sonra ışık göz bebeğinden içeri girerek göz merceğine ulaşır. Işık burada da merceğinin kırdığı ışık sarı lekeye lekedeki görme almaçları ışığı algılar. Ağ tabakadaki sarı lekede oluşan görüntü sinirleri algıladıkları sinyali beyne görme merkezi görüntüyü düz hale getirir. Görme sağlanmış olur. Gözün Yardımcı OrganlarıGözün çevresinde doğrudan görmeyi sağlamayan, fakat yaptığı işlerle görmeye yardım eden yapılar organlarKaş Göze inen yağmur ve ter damlalarını Göz içine toz gibi yabancı maddelerin kaçmasını Kapağı Gözü dış etkilerden korur. Çok ışıklı ortamlarda kısılarak göze giren ışık şiddetini Bezi Gözü sürekli nemli tutarak kayganlık sağlar. Tozların gözü çizmesini engeller. Tuzlu olduğu için mikropların yaşamasını Organlar Göz Kasları Gözün hareketini sağlar. 6. Ünite Vücudumuzdaki Sistemler ve Sağlığı ==> Duyu Organları Kazanımlar Duyu Organları Önerilen Süre 4 ders saati Konu / Kavramlar Duyu organları, duyu organlarının yapıları, duyu organlarının sağlığı, duyu organları arasındaki ilişki, teknoloji Duyu organlarına ait yapıları model üzerinde göstererek açıklar. Duyu organlarının ayrıntılı yapılarına girilmez. Koku alma ve tat alma duyuları arasındaki ilişkiyi, tasarladığı bir deneyle gösterir. Duyu organlarındaki kusurlara ve bu kusurların giderilmesinde kullanılan teknolojilere örnekler verir. a. Göz kusurlarından miyopluk, hipermetropluk, astigmatlık ve şaşılığın sebeplerine değinilmeden tedavi yöntemleri kısaca açıklanır. b. Görme ve işitme engelli bireylerin yaşamlarını kolaylaştıran teknolojiler vurgulanır. Duyu organlarının sağlığını korumak için alınması gereken tedbirleri tartışır. Duyu organlarımız göz, kulak, burun, dil ve deridir. Çevremizdeki uyarıları anlamız da duyu organlarını kullanırız. Duyu organlarının yapısında duyu almaçları bulunur. Çevredeki ışık, koku, tat, basınç, sıcaklık ve sesleri duyu almaçları algılar. Sinirlerde uyartı mesajı oluşturur, beyin uyartıları değerlendirerek cevap oluşturur. Gerekirse kaslarda tepki oluşur. Gözü koruyan yapılar Kaşlar, göz kapakları, kirpikler, gözyaşı bezleridir. Kaşlar Terin göze gelmesini önler. Göz kapakları Gözü dıştan korur, gözün nemli kalmasını sağlar. Kirpikler Göze gelen yabancı maddelerin girmesini engeller. Gözyaşı bezleri Gözyaşı salgılar, gözün nemli kalmasını ve temizlenmesini sağlar. Gözün yapısı Göz dıştan içe doğru sert tabaka, damar tabaka ve ağ tabakaretina dan oluşur. Tabaka Göz akı Göz en dışındaki beyaz renkli tabakadır. Gözü dış etkiler karşı korur ve göz yuvarlağına dayanıklılık kazandırır. Sert tabaka göz yuvarlağının ön kısmında incelerek saydam bir yapı kazanır. Işığın ilk defa kırıldığı bu saydam tabakaya kornea denir. Kornea gelen ışığı göz bebeğinde toplar. Sert tabakada kan damarları bulunmaz. Tabaka Damar tabakada bulunan kan damarları gözü besler. Damar tabaka gözün ön kısmında farklılaşarak iris, göz bebeği ve göz merceğini oluşturur. İris Gözün renkli kısmıdır. Göz bebeği İrisin ortasındaki boşluktur. Işık fazla gelirse küçülür, az gelirse büyür. Göz merceği İrisin arkasında bulunur. İnce kenarlı mercektir. Gelen ışığın ağ tabaka üzerinde ters görüntü oluşturmasını sağlar. Göz uyumu Net bir görüntü için göz merceğinin incelip, kalınlaşmasıdır. Camsı cisim Göz merceği ile ağ tabaka arasını dolduran sıvıdır. Gözün şeklini ve göz merceğinin yerinde kalmasını sağlar. tabaka Retina Işığa duyarlı almaçlar bulunur. Oluşan görüntü sinir hücreleri ile beyne iletilir. Sarı leke benek Görüntünün oluştuğu yerdir. Kör nokta Göz sinirlerinin gözden çıktığı yerdir. Işığa duyarlı değildir. Nasıl görürüz Görme olayı dört aşamada gerçekleşir. yansıyan ışık ışınları saydam tabakaya gelir ve burada kırılır. Kırılan ışın ardından göz bebeğine gelir. bebeğinden gelen ışınlar göz merceğinde tekrar kırılarak ağ tabaka üzerine düşer. tabakada sarı leke üzerinde ters bir görüntü olur. Oluşan görüntü duyu almaçları tarafından algılanır. görüntü, görme sinirleri vasıtasıyla beyindeki görme merkezine iletilir. Ters görüntü, beyindeki görme merkezinde düz olarak algılanır. Böylece görme gerçekleşir. Cisimden gelen ışın → Saydam tabaka → Göz bebeği → Göz merceği → Camsı cisim → Sarı leke → Görme sinirleri → Beyin Göz Kusurları ve Tedavi yolları Doğuştan olan göz kusurları Renk körlüğü Daltonizm Genellikle kırmızı ve yeşil renklerin birbirinden ayırt edilemediği göz kusurudur. Kalıtsal bir hastalıktır, tedavisi yoktur. Şaşılık Göz kasların uyumsuz çalışmasıdır, gözlük veya ameliyatla düzeltilir. Sonradan olan göz kusurları Miyopluk Yakını görür, uzağı iyi göremez. Görüntü sarı lekenin önünde oluşur. Kalın kenarlı mercekle düzelir. Hipermetropluk Uzağı görür, yakını iyi göremez. Görüntü sarı lekenin arkasında oluşur. İnce kenarlı mercekle düzeltilir. Astigmatizm Göz merceği yüzeyinin pürüzlenmesi ya da korneanın kavislenmesi sonucunda oluşur. Cisimler bulanık ya da şekli bozuk görünür. Silindirik mercekle düzeltilir. Katarakt Göz merceğinin saydamlığını kaybetmesiyle oluşur. Görüntü net değildir. Ameliyatla düzeltilir. Presbitlik Göz merceği sertleşerek esnekliğini kaybeder. Yaşlılarda yakını görememe hastalığıdır. İnce kenarlı mercekle düzeltilir. Teknolojik Gelişmeler Gözlük ve kontak lensler, göz kusurlarının tedavisinde kullanılan teknolojik aletlerdir. Kornea nakli Korneadaki saydamlığın bozulduğu veya bu tabakanın şeklinin değiştiği durumlarda kornea nakli yapılır. Bozuk kornea sağlamıyla değiştirilir. Not Görme engelliler yazıları okumak için Braille Breyıl alfabesi kullanırlar. Bu alfabede harfler kabartma noktalardan oluşmaktadır. Göz sağlığı 1. Gözlerimizi temiz tutmalı. Kirli ellerle gözümüze dokunmamalıyız. 2. Yüzümüzü temiz su ile yıkamalıyız, kirli sularda yüzmemeliyiz. Trahom gibi körlüğe varabilen hastalıkların engellenmesini sağlayacaktır. 3. Başkalarına ait havlu ve gözlükleri kullanılmamalı. 4. Televizyon ve bilgisayarı uzun süre ve yakından izlememeliyiz. 5. Okuma sırasında gözlerimiz ile kitap arasındaki uzaklığın yaklaşık 35 cm olmasına dikkat etmeliyiz. 6. Gözlerimizi aşırı ışıktan korumalıyız. Güneşli havalarda güneş gözlüğü kullanmalıyız. 7. Gözlerimizin görme yeteneğini artırmak için A vitamini içeren besinler yemeliyiz. Kulağın Yapısı İşitme ve denge organımızdır. Kulak, dış kulak, orta kulak ve iç kulak olmak üzere üç kısımdan oluşur. 1. Dış kulak Kulak kepçesi, kulak yolu ve kulak zarından oluşur. Kulak kepçesi sesi toplayarak kulak yoluna iletir. Kulak yolu yapısındaki kıllar yardımıyla kulağa giren toz maddelerin kulak zarına ulaşmasını engelleyen bir sıvı salgılar. Kulak yolunun sonunda kulak zarı bulunur. Kulak zarı ses dalgaları ile titreşir. kulak Burada çekiç, örs, üzengi kemikleri östaki borusu ve oval pencere bulunur. Kulak zarındaki titreşimler çekiç, örs ve üzengi kemikleri ile oval pencereye iletilir. Östaki borusu orta kulaktan yutağa açılır. Orta kulak ile dış ortamda meydana gelen basınç farkını engelleyerek kulak zarının yırtılmasını engeller. Not Çekiç, örs ve üzengi kemikleri kulak zarından gelen sesleri kuvvetlendirerek iç kulağa iletir. Bu kemiklere kemik köprü de denir, vücudumuzdaki en küçük kemiklerdir. 3. İç kulak Dalız, yarım daire kanalları ve salyangozdan oluşur. Oval pencereden gelen sesler dalız tarafından salyangoza iletilir. Yarım daire kanalları beyincikle beraber vücudun dengesini sağlar. Salyangozda işitme almaçları ve işitme sinirleri bulunur. Nasıl işitiriz İşitme dört aşamada gerçekleşir. kepçesi ile toplanan ses dalgaları, kulak yolu ile iletilerek kulak zarını titreştirir. örs ve üzengi kemikleri bu titreşimi oval pencereye iletir. oval pencereden dalıza, oradan da salyangoza iletilir. salyangozdaki işitme almaçları tarafından algılanır ve işitme sinirleri aracılığıyla beyindeki işitme merkezine iletilir. Böylece işitme olayı gerçekleşmiş olur. İşitme bozuklukları ve tedavisi İşitme kaybı doğuştan ya da sonradan olabilir. Doğuştan gelen bozukluklar Kulak zarı sertleşmesi, orta kulakta kemik kaynaması ve iç kulaktaki zedelenmeler. Sonradan oluşan bozukluklar Şiddetli darbeler sonucu kulak zarının yırtılması, işitme duyu sinirlerinin zedelenmesidir. İşitme kaybı olan insanlar, işitme cihazı kullanırlar. Not İşitme engelliler, çevreleriyle iletişim kurmak için işaret dilini kullanırlar. İşaret dili, harfleri veya kelimeleri anlatmak için sadece ellerin kullanıldığı bir dildir. Kulak Sağlığı tutmalıyız. cisimlerle karıştırmamalıyız. ve dış darbelerden korumalıyız. sesli ortamlarda bulunmamalı, patlama sesi gibi şiddetli seslerin olduğu ortamlarda, oluşan basıncın kulak zarımıza zarar vermesini engellemek için ağzımızı açmalıyız. En büyük duyu organımızdır. Vücudumuzu tamamen örter. Derinin görevleri Vücut ısımızı ayarlar. Solunum ve boşaltıma yardımcı olur. Vücudumuzu dış etkilerden korur. Mikropların vücuda girişini engeller. Sıcak soğuk, ağrı sızı, basıncı algılayan reseptörler bulunur. Deri iki tabakadan oluşur. deri Derinin alt bölümlerini korur, ölü hücrelerden oluşmuştur. Bu tabakada kan damarları ve sinirler bulunmaz. Deriyi zararlı ışıklardan korur. Üst deride derinin rengini belirleyen hücreler vardır Malpigi tabakası. deri Kan damarları, kıl kasları, sinirler, ter bezleri, yağ bezleri, kıl kökleri ve duyu almaçları burada bulunur. Alt derinin en altında yağ tabakası bulunur. Yağ tabakası vücudumuzu çarpmalara karşı korur. Ayrıca vücudumuzun ısı kaybını önler. Alt deride bulunan ter bezleri, terleme ile boşaltıma yardımcı olur. Not Derimizin her yerinde aynı sayıda almaç bulunmaz. Parmak ucu ve dudaklarımızda daha fazla almaç varken topuk ve dirsekte daha az almaç bulunur. Derimizle nasıl hissederiz Alt derideki duyu almaçları sıcak, soğuk, basınç, sertlik, yumuşaklık gibi duyuları algılar. Duyu almaçları ile alınan duyular, sinirler yoluyla beyne iletilir ve burada değerlendirilip algılanır. Deri hastalıkları ve tedavisi Deriye kesilme, ezilme, yanma ve kimyasal maddeler zarar verebilir. Mantar, pire, kene ve parazit ısırmaları deriye zarar verir. Mikroorganizmalar, deri iltihaplanmasına yol açabilir. Alerjik deri hastalıkları kurdeşen ve egzama oluşabilir. Cilt yanıklarında doktora başvurulmalıdır. Cilt kanserinin teşhisinde dermatoskop kullanılır. Vücutta oluşan benler dermatoskop ile incelenir. Deri sağlığı Temiz tutmalıyız. Sık sık banyo yaparak, kötü kokuları ve mikropları uzaklaştırmalıyız. Güneşte fazla kalmamalıyız. Güneş kremi kullanmalıyız. Deride oluşan kaşıntı ve kızarıklarda doktora gitmeliyiz. Burun Burun, koku alma ve solunum organımızdır. Burnumuz aldığımız havanın ısıtılmasını, nemlenmesini ve temizlenmesini sağlar. Burun boşluğunun duvarları burnun nemli kalmasını sağlayan mukus salgısını üreten mukoza tabakasıyla kaplıdır. Burun boşluğunun üst tarafında koku almaçlarının yoğunlaştığı sarı bölge bulunur. Nasıl koku alırız 1. Kokulu cisimlerden buharlaşarak ayrılan ve havaya karışan tanecikler, sarı bölgedeki mukus sıvısında çözünerek koku almaçları uyarılır. 2. Uyartılar beynin koklama merkezine iletilir. Böylece koku algılanmış olur. Burun hastalıkları ve tedavisi Sinüzit Sinüslerin iltihaplanmasıdır. İlaçla tedavi edilebilir. Saman nezlesi Alerjik bir hastalıktır. Polenlerden kaynaklanır. İlaçlarla ya da aşıyla tedavi edilir. Burun kanaması Çarpma ya da tansiyonun yükselmesinden kaynaklanır. Burun kemikleri sıkılmalı ve alına buz konulmalıdır. Burun sağlığı karıştırmamalıyız. kıllarını koparmamalıyız. olduğunu bilmediğimiz ya da kokusu keskin olan maddeleri koklamamalıyız içmemeliyiz. Dilin Tat Alma Bölgeleri Tat alma, çiğneme, yutma ve konuşmaya yardımcı olur. Maddelerin tadının alınabilmesi için tükürükte çözünmesi gerekir. Dilin tat alma bölgelerini ezberlemek için kısaca Tatlı Tarkan Ekşi Ayran kelimelerinden hatırlayabiliriz. Nasıl tat alırız 1. Besin maddeleri tükürükte çözünür. 2. Tat tomurcuklarındaki almaçlar uyarır. 3. Almaçlar, aldıkları uyarıları tat alma sinirlerine iletir. 4. Tat alma sinirleri beyindeki tat alma merkezini uyarır ve tat duyusu algılanır. Tat alma bölgeleri Dilin her bölgesi her tadı alır, ancak bazı bölgeler daha özelleşmiştir. Dilin tat alma bölgeleri uçtan arkaya doğru tatlı, tuzlu, ekşi ve acıdır. Tat Alma ve Koku Alma Arasındaki İlişki Beyinde, tat alma ve koku alma duyu merkezleri birlikte çalıştığı için burun ve dil de birlikte çalışır. Bu nedenle girip ve nezle olduğumuzda kokusu iyi algılanamayan besinlerin tadı da iyi algılanamaz. Dil Hastalıkları Tat körlüğü Bazı tatların alınamaması hastalığıdır. Dil iltihabı Dilin iltihaplanmasıdır. Sebebi sigara, çok sıcak ve çok soğuk besinler tüketmek, diş eti iltihabı, çürük dişlerdir. Dil Pası Dil üzerinde oluşan pastır. Pamukçuk Genellikle bebeklerin ağzında görülen mantar hastalığıdır. Dil sağlığı temizliğine önem vermeliyiz. sıcak ya da çok soğuk yiyecek yememeliyiz. ve sigara Organları Bilgi Yarışması Duyu Organları Konu Anlatımı İndir Diğer Konular Duyu Organları Test Duyu Organları Doğru Yanlış Soruları Duyu Organları Çalışma Kağıdı Göz Bozuklukları ve Göz Ameliyatları Gözümüzün net görebilmesi için göze gelen ışınların kırılması refraksiyon ve retina adı verilen gözün arka tarafındaki ağ tabakada odaklanması gereklidir. Bu ışık kırılmasını kornea gözün en dışındaki saydam tabaka ve lens göz merceği sağlamaktadır. Eğer göz kendisine değişik uzaklıklardan gelen ışınları retinada odaklayabiliyorsa, gözün kırma fonksiyonu normal olur ve bu duruma emetropi denir. Kırma kusuru olan gözlerde ışınlar retinada odaklaşamaz ve bulanık ya da çarpık bir görüntü oluşur. Bunun iki nedeni vardır Miyopi Nedir? Yakındaki cisimlerin net, uzaktakilerin bulanık görüldüğü bir kırma kusurudur. Gözün ön ve arka uzunluğunun fazla olması veya kornea ve lensin kırıcılığı normalden fazla olması nedeniyle gelen ışınlar retinanın üzerinde değil, önünde odaklanırlar. Miyopinin Belirti ve Bulguları Nelerdir? Özellikle çocuklarda televizyonu yakından seyretme, okulda tahtayı görememe ve gözlerini kısarak bakma gibi şikayetler olabilir. Yetişkinler ise araba kullanırken yola ya da trafik işaretlerine bakarken netlik kayması yaşarlar. Miyop hastalığının diğer belirtileri, baş ağrısı, gözde yorgunluk ve ağrı hissidir. Miyopi 20 yaş altında genellikle 8-12 yaşlarında başlar. Ergenlik çağında hızlı ilerleme gösterebilir. Genellikle 20 yaş civarında sabit bir değere ulaşır. Miyop dereceleri; 3 derecenin altındaysa hafif miyopi, 3-6 derece aralığındaysa orta seviyede miyopi 6 derece ve üzerindeyse yüksek miyopi olarak kabul edilir. Miyopi, hafif veya ileri derecede olabilir. Bu kusurun tedavisi için gözlük, kontakt lens ve refraktif cerrahi yöntemlerine başvurulur. Miyopi için kullanılan gözlük kalın kenarlı ve camın ortası kalın olduğundan estetik problem de ortaya çıkmaktadır. Kontak lens, gözlüğe göre daha avantajlı olmasının yanı sıra, alerji ve enfeksiyona yol açabilmektedir. Ayrıca, sürekli bakım gerektirmesi de bir başka dezavantajıdır. Lazer ise; korneanın yeniden şekillenmesi esasına dayanan cerrahi yöntemdir. Lazerin mümkün olmadığı durumlarda göz içi mercekleri seçenek olarak karşımıza çıkar. Hipermetropi Nedir? Gözün ön arka uzunluğu ya da kornea veya lensin kırıcılığı normalden az olduğu için gelen ışınların retinanın üzerinde değil, arkasında odaklandığı bir kırma kusurudur. Bebekler ve küçük çocuklar genellikle hipermetroptur. Yaşla birlikte göz büyüdükçe hipermetropi genelde azalır. Hipermetropinin Belirti ve Bulguları Nelerdir? Görüntüyü retina üzerine düşürmek için gözün uyum yapması gerekmektedir. Bu uyum sayesinde genç hipermetroplar uzağı da yakını da net görebilirler. Fakat uyum için göz kaslarını zorladıklarından baş ağrısı ve gözlerde yorgunluk gibi şikayetleri olabilir. Yakın çalışma sonrası kişide bulanık görmelik, rahatsızlık, yorgunluk oluşur. Kişi yakındaki objeleri bulanık görür ve bir şey okurken harfler birbirine girer. Sürekli olarak ışığı odaklamaya çalışan göz yorulmaya başlar. Göz yorgunluğuna bağlı oluşan hipermetrop belirtileri; objeleri ya da kelimeleri bulanık görme, daha iyi görebilmek için gözleri kısma, göz çevresinde ağrı ya da yanma hissi, yakındaki bir şeye baktıktan ya da okuma yaptıktan sonra baş ağrısı olarak gözlemlenir. Eğer çocuklarda ve bebeklerde hipermetrop tedavi edilmezse tıp dilinde strabismus olarak bilinen şaşılık meydana gelebilir. Hipermetropi aynı zamanda göz tembelliği nedenidir. Hipermetrop rahatsızlığında derece, refraktif bozukluğun oranına bağlı olarak belirlenir. Eğer bu bozukluk, 2 derecenin altındaysa hafif hipermetropi, 2-5 derece aralığındaysa orta seviyede hipermetropi, 5 derece ve üzerindeyse yüksek hipermetropi olarak sınıflandırılır. Hipermetropi tedavisinde de yine gözlük, kontakt lens ve refraktif cerrahi yöntemlerinden yararlanmaktadır. Bu kez görüntü arkadan öne toplanmaya çalışıldığı için kenarları ince, ortası kalın mercek kullanılmaktadır. Astigmatizma Nedir? Göz küresinin eksenlerinin farklı kırıcılık gücüne sahip olmasından kaynaklanan bir kırma kusuru türüdür. Astigmatizma genellikle korneanın eğikliğinin hafif yumurta şekline sahip olmasından kaynaklanır. Miyopi, hipermetropi veya ikisinin karışımı şeklinde yani mixt astigmat şeklinde görülebilir. Astigmat düzenli yani 90 derecedelik axta olabildiği gibi, korneada keratit enfeksiyon, kornea ülseri, travma ve lenste ortaya çıkan düzensizlikler nedeniyle de düzensiz astigmatizma oluşabilir. Astigmatizmada da neden genellikle kalıtsaldır Astigmatizmanın Belirti ve Bulguları Nelerdir? Bulanık, çift görme ve gölgeli görme, baş ve göz ağrısı gibi şikayetler olabilir. Ağır astigmatı alan hastalar çevrelerindeki nesneleri çarpık ve bozuk görmektedir. Düzeltilmediği takdirde göz tembelliğine yol açabilir. Astigmatizmanın tedavisinde gözlük, kontakt lens ve refraktif cerrahi uygulanmaktadır. Nadiren kornea nakli gerekebilir. Presbiyopi Nedir? Yaşla birlikte ortaya çıkan yakını görme güçlüğüdür. Gençlerde göz merceği elastiktir ve kolayca uyum yaparak yakındaki cisimlerin net görülmesini sağlar. Yaşla birlikte bu elastikiyet azalır ve yakını görme zorlaşır. Dolayısıyla hipermetropidekine benzer bir şekilde yakındaki cisimlerden gelen ışınlar retinanın arkasında yaşlarında başlar ve 60 yaşına dek ilerler. Presbiyopi Nasıl Tedavi Edilir? Gözlük veya uygun hastalarda kontakt lens uygulanabilir. Aynı zamanda presbiyopi için de refraktif cerrahi imkanı bulunmaktadır. Özellikle hipermetropi ve astigmatta iki göz arasında yüksek fark olduğu zaman, durumlarda gözlerden birinin hasta olan gözü uzun süre tolere etmesinden ve görme bozukluğunun geç fark edilmesinden dolayı daha yüksek olan göz kalıcı olarak düşük görme seviyesine sahip olabilir. Buna ambliyopi yani göz tembelliği denir. Özellikle 7-8 yaşından sonra tedavisi iyice güçleştiği için erken teşhis açısından çocukların en geç 2 yaşlarında refraksiyon muayenesi olmaları gerekmektedir. Nörovizyon gibi sonradan çıkan değişik tedavi yöntemlerine rağmen en etkili tedavi halen erken tedavi ve kapama tedavisidir. Miyop Tedavisi Doktor, miyop derecesine bağlı olarak yalnızca gözlük ya da lens kullanımı önerebileceği gibi farklı yöntemler ya da cerrahi müdahaleyi de tercih edebilir. Düzenleyici Lensler Gece lensleri olarak da bilinen bu lensler, günlük lenslerden daha sert bir yapıdadır ve gece yatarken kullanılır. Gece lensleri, sert yapılarıyla gözü baskılayarak şekil bozukluğunu gidermeyi amaçlar ve gözün ışığı doğru yerde odaklamasını sağlar. Ancak bazı kişilerin lensleri tolere edememesi ya da alerjik reaksiyon göstermesi mümkündür. Tedavi sonlandırıldığında geri dönüş söz konusudur. Cerrahi Müdahale Excimer Lazer ameliyatında, ışın tedavisiyle korneadaki şekil bozukluğu giderilerek ışığın retinanın tam üzerinde odaklanması sağlanır. Miyopi, hipermetropi astigmatizm için yaygın olarak kulanılmaktadır. Göz Kusurlarını Gidermek İçin Son Dönemde Kullanılan Yeni Yöntemler Nelerdir? İnsanların en çok dikkat istedikleri şey yakın tedavileri. Çünkü yakın problemi akıllı telefonlarla birlikte insanları daha çok rahatsız eder hale geldi. İş yerinde tüm gün bilgisayara bakıyorlar. Yakın problemi olanlar sabah uyandığından gece yatana kadar rahatsızlık çekiyor ve herkes bu sorundan kurtulmak istiyor. Yakın problemi genelde 40 yaş sonrası oluşur. İnsan ömrü uzadığı için insanlar artık 50, 60 ve 70’li yaşlarda da çalışıyor. Yakını göremeyenler için uyguladığım iki teknik var. Birincisi lazer; daha çok 40-50 yaş arasındaki hastalara yapılmaktadır. Excimer Laser tedavi metotları arasında yer alan Supracor, etkin bir tedavi yöntemidir ve başarısı oldukça yüksektir ancak hastaların bir kısmında uzağı görme kalitesinde bozulma ve geceleri ışığa karşı hassasiyet artışı gözlenebilir. Tedavi için öncelikle rutin göz muayenesi ve ardından Excimer Laser tedavisine uygunluk testleri yapılması gerekir. Öte yandan; keratokonus hastalığı bulunanlara ve kornea yapısı ince olanlara söz konusu tedavi uygulanmaz. 50 yaşından sonra katarakt başlangıcı gelişiyor. Hastanın gözünde katarakt yoksa lazerle düşünülebilir. Çünkü lazer daha hafif bir ameliyat. Gözü kaybetme veya ciddi hasar görme riski yok. Ancak bu yöntemdeki en büyük sorun presbiyopinin progresif bir süreç olması ve 4-5 sene sonra tekrar yakın gözlük ihtiyacının doğması. 45 yaşın üzerindekilere genellikle göz içi mercekleri uygulamasını tercih ediyoruz katarakt ameliyatını erkene çekiyoruz. Ve bu ameliyatla gözün içine çok odaklı göz içi merceği, lensi veya akıllı lens diye bilinen yöntemi uyguluyoruz. Şu anda geldiği noktada özellikle trfokal merceklerle hasta memnuniyeti maksimum olabilecek bir düzeyde. Tabii ki doğru ve en iyi kalite lensi kullanmak gerekiyor. Operasyonu yapan cerrahın tecrübesi çok önemli. Ameliyattan sonra kişide astigmat, hipermetrop, miyop gibi hiçbir numara kalmamalı. Merceğin tam gözün ortasına oturtulması gerekiyor. Deneyimli bir doktor kaliteli bir mercekle yaparsa bu ameliyatı, kişi ertesi günü gözünü açtığında uzağı ve yakını çok net görebilir. Ömrünün sonuna kadar değişmez. Presbiyopi için şu anda uluslararası çok merkezli yapılan çalışmada Allotex isimli yöntemde, korneada flep altına greft yerleştirme yöntemi ile yakın görme problemini gidermek için yeni bir yöntem arayışı mevcuttur. Genç hastalarda Eğer numara durduysa 20 yaşından itibaren lazer yapmaya başlıyoruz. Üst yaş sınırı yok. 10 numaraya kadar miyoplar, yedi numaraya kadar astigmatları lazerle düzeltiyoruz. Lazer sonrası %100 sıfır numara garantisi yoktur ama astigmat ve miyopi için lazer olan 100 kişinin yaklaşık 90’ı gözlük veya kontakt lenssiz tam görebilir. Ama 10 numara üzerindeki miyoplara, göz içi fakik lens dediğimiz bir lens takıyoruz. Bu arada lazerin en önemli özelliği emin ve güvenilir bir yöntem olması. Göz dışı bir tedavi olduğu için gözü kaybetme riski ve ciddi bir hasar riski yok. Lazer ve göz içi lensi aslında hasta açısından kolay bir yöntem oldu. 10 dakika sürüyor lazer. İki göz aynı seansta yapılıyor. Damlayla uyuşturuyoruz gözü. Hasta hiç ağrı hissetmiyor. Katarakt ameliyatını bir hafta arayla yapıyoruz. Damlayla uyuşturuyoruz yine. Oda 10 dakika sürüyor. Dikiş yok. FAKO yöntemini uyguluyoruz. Lazer yönteminde gözü kapatmıyoruz. Koruyucu gözlük veriyoruz. Katarakt ameliyatında bantla kapatıyoruz. Ertesi gün kontrolde açıyoruz. Her ikisi de rahat ve konforlu ameliyatlar. Katarakt ameliyatında ekstra damardan bir sakinleştirici de veriyoruz. Lazerden sonra 50’li yaşlarda kişide katarakt çıktığı zaman bunun üzerine katarakt ameliyatı da olabiliyor. Katarakt ameliyatında zaten çok odaklı yakın merceği takıldığı için yakını görmeye devam ediyor. Miyopi, hipermetropi, astigmatizma ve presbiyopi gibi görme sorunları yaş fark etmeksizin birçok insanın ortak problemi. Gelişen teknolojilerle 15 dakikada uzak-yakın görme problemi ve kontakt lenslerden aynı anda kurtulmak mümkündür. Görme kusurlarını bıçak kullanmadan, lazerle tek bir operasyonda yok edebilmek mümkün. Lazer uzun yılların tecrübeleri ve ileri teknolojilerin sağladığı olanaklarla şu anda kuşkusuz en güvenilir yöntem. Femto-Lasık ile gözün en dışındaki şeffaf doku olan kornea tabakasının yüzeyinden flep adı verilen ince bir tabaka kaldırılır, mevcut gözlük kusuru lazer ışını ile kornea tabakası yeniden şekillendirilerek düzeltilir ve flep tekrar eski yerine yerleştirilir. Operasyon sonrası bu bölge dikişsiz bir şekilde kendiliğinden iyileşir. Diğer alternatif yöntem “yüzey tedavisi” PRK, LASEK teknikleridir. Bu tekniklerde de kullanılan lazer yine aynı excimer lazerdir. Yüzey tedavilerinde lasik tedavisinden farklı olarak bir flep oluşturulmaz ve epitel hücrelerinin temizlenmesini takiben lazer tedavisi ile gerekli düzeltme direkt kornea yüzeyine yapılır. Bu teknik genellikle kornea dokusu ince olan hastalarda tercih edilir. Yüzey tedavileri, lasik tedavisinden farklı olarak bir – iki gün gözde ağrı yapabilir ve görme bulanıklığının düzelmesi birkaç hafta sürer. Lazerle göz tedavilerinde uzak ve yakın görme kusurlarının yanı sıra astigmatizma ve presbiyopi sorunlarına da son verilmekte. 18 yaşından itibaren bu tedavi uygulanabilir. Son bir yıl içinde göz numaraları sabit kalanlar, miyoplarda 10, hipermetrop ve astigmatlarda 6 numaraya dek göz bozukluğu olanlar bu yöntemle tedavi olabiliyor. Ayrıca kornea haritası topografi normal ve kornea kalınlığı yeterli olanlarda da sorunsuz bir şekilde bu tedaviyi uygulayabiliyor. Lazer Ameliyatı Herkese Uygulanabilir Mi? Göz problemlerinde lazer ameliyatı uygulanabilmesi için bazı ön tetkiklerin yapılması gerekmekte. Korneası çok ince hastalar, gebe ve emziren kadınlar, şeker hastalığı kontrol altında olmayanlar, romatizma kollajen doku hastalıkları olanlar, AIDS hastaları, keratokonus hastaları korneanın normalden ince ve sivri olması, ciddi göz kuruluğu yaşayanlar ve katarakt hastalarına bu yöntemi uygulamıyoruz. Operasyon Öncesi Mutlaka Tetkik Yapılmalıdır Operasyon öncesi gözün ileri tetkik cihazları ile dikkatli değerlendirilmesi ve gözün lazere uygun olup olmadığının doğru şekilde belirlenmesinin çok önemli. İlk olarak bilgisayarlı göz numarası ölçümü yapılıyor. Gözlüklü ve gözlüksüz görme seviyesi ölçülüyor, göz numaraları teyit ediliyor. Gözün mikroskopla muayenesini biyomikroskopi takiben kornea topografisi kornea haritası incelemesi ve kornea kalınlığı ölçümü pakimetri alınıyor. Bu işlemlerin sonrasında gözde aberrasyon’ denen ve görme kalitesini bozan kusurların miktarının tespit edilmesi için dalga cephesi wavefront analizi uygulanıyor. Göz içi basıncının ölçülmesi, göz bebeği genişliğinin ölçülmesi ve göz bebeğini genişleterek gözün retina sinir tabakasının incelenmesi ile tetkikler sonlandırılıyor. Başarı Oranı Yüzde Yüze Yakın Her 100 kişiden 90-95’i gözlüksüz tam görebilirken, 5-10’unun ince bir gözlük takması gerekebilir. Bu oran, göz bozukluğunun tipine, numaralara ve gözün yapısına göre değişir. Yüksek numaralar için uygulanan lazer tedavisinin göz kuruluğu ve gece görüş problemlerini artırabileceği ve kimi zaman da ikinci bir lazer tedavisine ihtiyaç duyulabileceği bilinmelidir. Operasyondan yarım saat sonra yapılan muayene ile hastalar taburcu ediliyor. Hastalara yalnızca koruyucu gözlük veriyoruz. Kişisel göz bakımı ve verilen ilaçların düzenli kullanımıyla tam başarıya ulaşıyoruz. Lazer sonrası numaralar 3 ay içinde sabitleniyor ve bundan sonra da değişmiyor. Yüksek numaralı gözlük kullananlar, “Fakik Göz İçi Lens Cerrahisi” sayesinde gözlüklerine veda edebiliyor. Lazerin sınırlarının dışına çıkan gözlere uygulanabilen cerrahi yöntem sayesinde, gözlük numarası 12 ya da 14 olanlar kişiler de ameliyat olabiliyor. Fakik göz içi lens cerrahisi, yaklaşık 20 yıldır üzerinde çalışılan ve başarılı sonuçlar alınan bir cerrahi tekniktir. Lazerin sınırlı kaldığı; gözleri 12-14 numara miyop, 6 numara hipermetrop ya da 5 numara astigmat gibi refraksiyon kusuru olan kişilerin gözlükten kurtulması adına önemlidir. Bu tedavi, yaşı 20-45 arasında olan kişilere uygulanmaktadır. Burada hastaların çok iyi seçilmesi, lensin hastaya uygun dizayn edilmesi gerekmektedir. Öncelikle mercek seçimi için, göz içi kompartımanların derinlik ve kalınlık ölçümleri yapılır. Bu cerrahi teknikte, gözyaşı fonksiyonu bozulmamakta, kornea inceltilmemekte ve ikincil bir lazer tedavisine de gerek duyulmamaktadır. Bu tedavi için gözlerin her zaman çok yüksek numarada olması gerekmemektedir. 2 numara miyobu, 1 numara astigmatı olan kişilere de, lazer için kornea kalınlıkları yeterli değilse fakik göz içi lens cerrahisi uygulanabilir. Fakik göz içi lens cerrahisinde, göz içine aynı bir kontakt lensi andıran lens yerleştirilmektedir. Bu lens, dışarıdan bakıldığında gözle görülemeyecek kadar şeffaf ve incedir. Göz içi dokulara uyumlu bir materyalden üretilir. Aynı insanın kendi doğal lensi gibi ışığın geçişine ve kırılmasına izin verir. Gözün renkli tabakası ile saydam lens tabakasının arasına bu lens yaklaşık 20 dakikalık bir operasyonla yerleştirilmektedir. Fakik göz içi lens cerrahisi, hasta konforunu ciddi anlamda artıran bir yöntemdir. Lens küçük kesilerle göz içine yerleştirildiği için hastanede yatış gerektirmemektedir. Ameliyat sonrası hasta 1 -2 saat göz tansiyonu açısından izlenir ve daha sonra taburcu olur. Cerrahi insizyon yeri yaklaşık 24 saat sonra iyileşir; hasta yüzünü yıkayabilir ve banyo yapabilir. Ayrıca her türlü fiziksel aktiviteyi de rahatlıkla yerine getirebilir; 1 hafta içinde rahatlıkla spor yapabilir hatta yüzebilir. Hasta birinci ay, altıncı ay ve daha sonra yılda bir kez göz tansiyonu, göz içi inflamasyon ve katarakt gelişimi açısından takip edilir. Herhangi bir risk hissedildiğinde lazerden farklı olarak lens çıkartılıp, ameliyat öncesi duruma geri dönmek mümkündür. Yakın Görme Bozukluğu Belirtileri ve Gözlük Kullanımı Presbiyopi problemi yaşayan kişilere okuma zorluklarında ince kenarlı gözlük camları yardımcı olur. Bunun yanı sıra aynı zamanda uzağı görmek konusunda problem yaşayanlar uzak ve yakın camı aynı çerçevede bulunduran bifokal - multifokal gözlük camları kullanabilirler. Aynı işlevi gören lenslerle de görme bozukluklarının önüne geçilebilir. Ancak gözlük ve lens kullanmak istemeyenler için alternatif olarak Supracor ile LASİK tedavisi uygulanabilir. Medipol Sağlık Grubu Özel Nisa Hastanesi Doç. Dr. Faruk Kaya Göz Hastalıkları 10 Şubat 2020

göz kusurları ve tedavileri 6 sınıf