🐢 Türkiye Selçuklu Devleti Özet 10 Sınıf

Nm1xe8T. Türkiye Anadolu Selçuklu Devleti Maddeler Halinde özet konu anlatımımıza hoşgeldiniz. 🙂 1077-1308 tarihleri arasında hüküm süren Anadolu Selçuklularını hükümdar hükümdar yazımızda bulabilirsiniz. I. Kılıç Arslan Temsili İçindekiler1 Kutalmışoğlu Süleyman Şah 1077-10862 I. Kılıçarslan 1092-11073 I. Mesut 1116-11554 II. Kılıçarslan 1155-1192 Miryokefalon Savaşı’nın Sonuçları5 I. Gıyaseddin Keyhüsrev 1196 / 1205-12116 I. İzzeddin Keykavus 1211-12207 I. Aleaddin Keykübad 1220-1237 Baba İshak ayaklanması Babailer isyanı Kösedağ Savaşı’nın Sonuçları8 Türkiye Anadolu Selçukluları Devleti’nin Yıkılışı Kutalmışoğlu Süleyman Şah 1077-1086 * Anadolu’nun Türk yurdu hâline gelmesinde etkili olan Türkiye Selçukluları uzun ömürlü Türk devletlerindendir. * Süleyman Şah, Arslan Yabgu’nun torunu ve Türkiye Selçuklu Devletinin kurucusudur. 1077 yılında Hristiyanlar için oldukça önemli olan İznik’i ele geçirmiş ve başkent yapmıştır. * Adana, Tarsus ve Antakya’yı fethederek Suriye bölgesine yönelen Süleyman Şah, 1086 yılında Antakya yolunda Suriye Selçuklu Meliki Tutuş ile mücadele sırasında ölmüştür. * Süleyman Şah’ın oğulları Kılıç Arslan ve Davut Kulan Arslan da Melikşah tarafından İsfahan’a götürülmüştür. * Süleyman Şah’ın İznik’te vekil olarak bıraktığı Ebu’l-Kasım, Türkiye Selçuklu Devleti’nin devamını sağlamış ve hatta Bizans’a karşı mücadele ile devletin sınırlarını Marmara kıyılarına kadar genişletmiştir. * 1092 yılında Melikşah’ın ölümünden sonra Kılıç Arslan ve Davut Kulan Arslan esaretten kurtularak İznik’e gelmiş ve devleti Ebu’l-Kasım’dan devralmıştır. I. Kılıçarslan 1092-1107 * I. Haçlı Seferiyle İznik elden çıktı, başkent İznik’ten Konyaya taşındı. * Haçlı seferleri sonrasında Danişmenlilerden Malatya’yı aldı. I. Mesut 1116-1155 * II. Haçlı seferlerini durdurdu. * Anadolu’ya ilk defa Türkiye denmeye başlandı * İlk Anadolu Türkiye Selçuklu parasını Bakır bastırdı. II. Kılıçarslan 1155-1192 * Danişmentlilere son verdi, * Mengücekleri denetim altına aldı. * Bizans’la Miryokefalon Savaşı 1176 yapıldı. Türkleri Anadolu’dan atmak isteyen Bizans’la yapılan bu savaşı Bizanslılar kesin bir biçimde kaybetti. Miryokefalon Savaşı’nın Sonuçları -Anadolu’nun Türk yurdu olduğu kesinleşti. -Bizans savunmaya Türkler taarruza geçti. -Bizans’ın Anadolu’yu alma ümidi sona erdi. -Batılı kaynaklarda “Anadolu’yu işgal eden” yerine “Türkiye” denmeye başlandı. * İlk defa altın ve gümüş paralar bastırıldı. * Kervansaraylar ve önemli ticaret yolları yapıldı. * İlk defa ticarette sigorta sistemi uygulanmaya başlandı I. Gıyaseddin Keyhüsrev 1196 / 1205-1211 * Antalya alındı —> ticaret ve liman şehri haline getirildi –> Akdeniz’e önem verilmeye başlandı. * Antalya’da donanma kuruldu, ilk defa denizciliğe başlandı. * Venediklilerle ilk defa ticaret anlaşması imzalandı —> Akabinde Mısır ve Avrupa ile de ticari ilişkiler geliştirildi. * Ticareti geliştirmek adına Avrupalı tüccarlara düşük gümrük vergisi uygulaması getirildi. I. İzzeddin Keykavus 1211-1220 * Trabzon Rum İmparatorluğu vergiye bağlandı * Sinop fethedildi Karadenizinde önemi arttı, ticaret gelişti. * Kıbrıs krallığıyla ticari anlaşma yapıldı. I. Aleaddin Keykübad 1220-1237 * Türkiye Selçuklularının en parlak dönemidir * Ahi teşkilatı geliştiOsmanlıdaki loncaya benzer * AlanyaAlaiye alındı –> tersane kuruldu * Batı ve Akdeniz kıyılarında Türkmen iskan siyaseti uygulandı * Sinoptaki donanmayla suğdak limanına deniz aşırı sefer yapıldı, Kırım’a Türk tüccarlar yerleştirildi. * Harzemşahlarla Yassıçimen Savaşı yapıldı. 1230 —> Bu savaşla Harzemşahlar yıkılma sürecine girdi ama bu Anadolu Selçuklu Devleti içinde sonun başlangıcı oldu, bunun sebebi Harzemşahların Moğollar ile Anadolu Selçuklu Devleti arasında tampon bölge görevi görmesiydi. * Anadolu Moğol istilasına açık hale geldi. II. Gıyaseddin Keyhüsrev 1237-1246 * Anadolu Selçuklu devleti bu dönemde zayıflamaya başladı ve yıkılma sürecine girdi. * Devlet yönetiminde iç sıkıntılar çıkmaya başladı.—> II. Gıyaseddin yönetimden uzaklaştı. —> Ülkeyi yerine vezir Saadeddin Köpek yönetmeye başladı. * Baba İshak ayaklanması Babailer isyanı çıktı. 1240 Baba İshak ayaklanması Babailer isyanı -Türkiye tarihindeki ilk dini nitelikli ayaklanmadır. -Devlet otoritesi içten içe sarsıldı. -Devlet ile halk ilişkisi kopma noktasına geldi. * Moğollar İlhanlı Devleti ile Kösedağ Savaşı yapıldı. 1243 —> Anadolu Selçuklu Devleti Moğollar karşısında tutunamadı. Kösedağ Savaşı’nın Sonuçları -İtibarı sarsılan Türkiye Anadolu Selçuklu devleti yıkılma sürecine girdi. -Taht kavgaları başladı ve iç karışıklıklar arttı, merkezi otorite bozuldu. -Moğollar şehirleri yağmalamaya başladı. -Anadolu’da sosyal-ekonomik hayat büyük zarar gördü. Anadolu’daki tüm ticari canlılık sona erdi. -Türklerin batıya ilerlemesi durdu. -Moğollar Anadolu halkına ağır vergiler yüklediler.–> Halk fakirleşti. -Anadolu Türk siyasi birliği bozuldu. İkinci Beylikler Dönemi’ne bu savaşın akabinde girildi. Türkiye Anadolu Selçukluları Devleti’nin Yıkılışı * II. Gıyaseddin’in ölümünden sonra oğullan arasında taht kavgaları başladı. * Bu karışıklıklar sırasında Moğollar Türkiye Selçuklularının içişlerine karışarak ülkeyi oğulları II. izzeddin Keykavus, IV. Rükneddin Kılıç Arslan, II. Alaeddin Keykubad arasına paylaştırdı. * III. Gıyaseddin Keyhüsrev küçük yaşta hükümdar olduğundan, onun zamanında Vezir Muineddin Süleyman Pervane devlet idaresini ele aldı. * Muineddin Süleyman Pervane, bir taraftan Moğollarla iyi geçinirken diğer taraftan onları Anadolu dan atma çareleri aradı. Muineddin Süleyman Pervane, Moğollar ile Memlûkluları birbirine düşürerek Anadolu’yu Moğol baskısından kurtarmak istemiştir. Bu amaçla Memlük Sultanı Baybars tan yardım istedi. 1277 yılında Anadolu’ya gelen Baybars, Moğolları Elbistan Ovası’nda mağlubiyete uğratarak Kayseri’ye kadar geldi. Ancak kışın yaklaşması ve Muineddin Süleyman Pervane’nin yardıma gelmemesi üzerine Muineddin Süleyman Pervane’nin oyununu anlamış, oyuna gelmemek için Anadolu’dan ayrılmıştır. * Bu olay Moğolların intikam hırsıyla saldırılarını daha da artırmalarına neden oldu. Anadolu tamamen Moğol kontrolüne geçti. Selçuklu sultanlığı sembolik bir makam haline geldi. * 1281’de Moğollar Türkiye Selçuklu Devleti topraklarını III. Gıyaseddln Keyhüsrev ve II. Mesut arasında paylaştırdılar. Önce III. Gıyaseddln Keyhüsrev’in ölümü, ardından birçok karışıklık sonrasında II. Mesut’un 1308’de ölümü üzerine Türkiye Selçuklu Devleti yıkıldı. * Moğollar merkezden yolladıkları valilerle Anadolu’yu yönetmeye başladılar. Bu durum 1336 da İlhanlı Devletinin yıkılmasına kadar devam etti. ANADOLU’YA TÜRK GÖÇLERİ TARİH 10 1. ÜNİTE YERLEŞME VE DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SELÇUKLU TÜRKİYESİ 2. BÖLÜM Tarih ders notları, yks tarih ders notları, ayt tarih ders notları, tyt tarih ders notları, tarih özet, tarih 9 ders notları, tarih 10 ders notları, tarih 11 ders notları, inkılap tarihi ders notları, çağdaş Türk ve dünya tarihi ders notları, güncel tarih ders notları, özet konu anlatım, kısa tarih, yeni kitaba göre hazırlanmış ders notları, yeni müfredat tarih ANADOLU’YA TÜRK GÖÇLERİ XI. YÜZYILDA ANADOLU’YA YÖNELİK OĞUZ GÖÇLERİ TÜRKLERİN ANADOLU’YA YERLEŞMESİNİ KOLAYLAŞTIRAN ETMENLER ANADOLU’NUN TÜRKLEŞMESİ VE İSLAMLAŞMASI YÜZYILDA ANADOLU’YA YÖNELİK TÜRK GÖÇLERİ başlarında Oğuz Yabgu Devleti’nin yıkılmasından sonra, daha çok hayvancılıkla geçimlerini sağlayan Oğuz Türklerinin büyük bir kısmı, kuraklık, salgın gibi tabii olaylar ve Kıpçakların baskıları, Moğol asıllı Karahitayların saldırıları yüzünden Horasan’a göç etmek zorunda kalmışlardı. Horasan’a gelen Oğuz Türkleri, bölgenin iki büyük siyasi gücü olan Karahanlılar ve Gazneliler arasında sıkışıp kaldılar. Selçuk Bey’in torunları Tuğrul ve Çağrı kardeşler, Oğuz Türklerine daha elverişli yerler bulabilmek için Anadolu’ya keşif seferleri düzenlemeye karar verdiler. XI. yüzyılda Anadolu’ya yapılan ilk Türk akınları yerleşmeden ziyade daha çok keşif ve ganimet elde etme amacı taşıyordu. OĞUZLAR NEDEN ANADOLU’YA AKINLAR DÜZENLEDİ? Anadolu’nun İpek Yolu üzerinde yer alması, Asya ile Avrupa’yı birbirine bağlayan bir konumda olması, Üç tarafının denizlerle çevrili olması, Verimli topraklara sahip olması, İklim ve bitki örtüsünün Türklerin yaşamasına uygun olması, İslamiyet’in etkisiyle cihat ve gaza geleneğinin benimsenmesi Bizans İmparatorluğu’nu siyasi yönden zayıf durumda olması Oğuzların Anadolu’ya akınlar yapılmasında etkili olmuştur. ANADOLU’YA TÜRK GÖÇLERİ Büyük Selçuklu Devleti’nin resmen kurulmasıyla, Anadolu’ya yönelik Türk akınları belirli bir sistem hâlinde yapılmaya başlandı. Bu akınların amacı, Bizans’ın direncini kırma, fetih ve yerleşme hareketlerine yönelikti. Türklerle Bizans İmparatorluğu arasında yapılan Pasinler Savaşı’nın kazanılması ile Oğuz Türkleri, Bizans sınırına yığılmış, önemli kale ve üsleri ele geçirmişlerdi. 1071 Malazgirt Savaşı’ndan sonra kısa bir süre içerisinde Anadolu’nun büyük bir kısmı Türklerin eline geçti. Malazgirt Savaşı’ndan sonra kurulan ilk Türk beylikleri ve Türkiye Selçukluları ile Anadolu’da Türk hâkimiyeti kalıcı hâle geldi. Oğuz Türklerinin önce Horasan’a daha sonra da Anadolu’ya yapmış oldukları ilk göç dalgasının sebep ve sonuçları göz önüne alındığında, Türklerin ilkel göçebe bir anlayışla sahip olmadıkları, aksine, kendine has yüksek bir kültür ve medeniyete sahip oldukları görülür. TÜRKLERİN ANADOLU’YU YURT EDİNMELERİNİ KOLAYLAŞTIRAN ETMENLER Bizans İmparatorluğumda sık sık taht kavgaları yaşanıyordu. Ermeni ve Gürcülerle sık sık yaşanan siyasi sorunlar Bizans İmparatorluğunu yıpratmıştı. Bizans-Sasani savaşları yüzünden Anadolu tahribata uğramış, halkın can ve mal güvenliği kalmamıştı. Ticaret yolları güvenliğini kaybetmiş, tarımsal üretim iyice azalmıştı. Anadolu’da yaşayan Ermeniler, Süryaniler ve Rumlar ise Bizans’ın ağır vergilerinden ve baskılarından bunalmışlardı. Anadolu’da tam bir otorite boşluğu vardı. ANADOLU’NUN TÜRKLEŞME SÜRECİ TARİH 10 1. ÜNİTE YERLEŞME VE DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SELÇUKLU TÜRKİYESİ 3. KONU Tarih ders notları, yks tarih ders notları, ayt tarih ders notları, tyt tarih ders notları, tarih özet, tarih 9 ders notları, tarih 10 ders notları, tarih 11 ders notları, inkılap tarihi ders notları, çağdaş Türk ve dünya tarihi ders notları, güncel tarih ders notları, özet konu anlatım, kısa tarih, yeni kitaba göre hazırlanmış ders notları, yeni müfredat tarih ANADOLU’NUN TÜRKLEŞME SÜRECİ ANADOLU’DA KURULAN İLK TÜRK BEYLİKLERİ DANİŞMENTLİLER 1080-1178 SALTUKLULAR 1072-1202 MENGÜCEKLİLER 1080-1228 ARTUKLULAR 1102-1231 ÇAKA BEYLİĞİ 1081-1093 Malazgirt Savaşı sonrasında Anadolu’da kurulan diğer Türk beylikleri TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ 1077-1308 Türkiye Selçuklu-Bizans Mücadeleleri ANADOLU’DA KURULAN İLK TÜRK BEYLİKLERİ Malazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’ya yönelik fetih hareketleri hızlandı. Bunda Büyük Selçuklu Hükümdarı Alp Arslan’ın fethedilen bölgeyi fetheden komutana kılıç hakkı olarak vermesi de etkili oldu. Başlangıçta Büyük Selçuklu Devleti’ne bağlı olan komutan ve beyler, zamanla Büyük Selçuklu otoritesinin zayıflamasından faydalanarak bağımsız hareket etmeye başladılar. DANİŞMENTLİLER 1080-1178 Danişment oğlu Gümüştekin Ahmet tarafından Sivas merkez olmak üzere Orta Anadolu’da kuruldu 1080. Beyliğin sınırları zamanla Tokat, Niksar, Amasya, Çankırı, Çorum, Kastamonu, Kayseri, Elbistan ve Malatya illerini içine alacak şekilde genişledi. Ahmet Gazi, Türkiye Selçuklu Hükümdarı I. Kılıç Arslan ile birlikte Haçlı ordularına karşı savaştı. Emir Gazi; Haçlılara, Bizanslılara ve Ermenilere karşı giriştiği mücadelelerde başarılı oldu. Türkiye Selçuklu Hükümdarı II. Kılıç Arslan Danişmentlilere son verdi. Danişmentli eserleri Tokat’ta Yağıbasan Medresesi Anadolu’nun ilk medresesi, Kayseri’de Ulu Cami , Amasya’da Hilafet Gazi Kümbeti’dir. Danişment Gazi Destanı’nda Türklerin Anadolu’yu yurt tutma çabaları ve kahramanlıkları anlatılır. SALTUKLULAR 1072-1202 Beyliğin merkezi Erzurum’dur. Kurucusu, Alp Arslan’ın komutanlarından Ebu’l Kasım Saltuk’tur. Gürcülerle mücadele etmişlerdir. Haçlı Seferleri esnasında Türkiye Selçuklu Devleti’ne destek vermişlerdir. Saltuklulara ait önemli eserler Erzurum’daki Kale Camisi, Tepsi Minare, Ulu Cami, Üç Kümbetler ve Tercan’daki Mama Hatun Kümbeti MENGÜCEKLİLER 1080-1228 Mengücek Gazi tarafından Erzincan, Kemah, Divriği ve Şebinkarahisar dolaylarında kuruldu. Erzincan ve Divriği kolu olmak üzere ikiye ayrıldı. Türkiye Selçuklu Hükümdarı I. Alâeddin Keykubat, Erzincan koluna son verdi. Divriği kolu ise Türkiye Selçuklularına bağlı olarak varlığını sürdürdü. 1228’de tamamen bu devlete katıldı. Mengücekliler’in önemli eserleri arasında Divriği Ulu Cami UNESCO Dünya miras listesinde ve Sitte Melik Kümbeti yer almaktadır. ARTUKLULAR 1102-1231 Artuk Bey’in ölümünden sonra oğulları İlgazi ve Sökmen Diyarbakır’a geldiler. Bu bölgede Artukoğullarını kurarak üç koldan yönetim sürdüler 1102. Bu kollar, Hısnıkeyfa Hasankeyf Artukluları, Mardin Artukluları ve Harput Artuklularıdır. Artuklular, Eyyubi Devleti ile ittifak yaparak Haçlı Seferleri’ne karşı; Türkiye Selçuklu Devleti ile ittifak yaparak Bizans’a karşı başarılı mücadeleler verdiler. Diyarbakır’daki Ulu Cami, Mardin’de Zinciriye ve Mesudiye medreseleri, Ulu Cami, Babüsur Camisi ve Batman Çayı üzerindeki Malabadi Köprüsü önemli eserleridir. Dünyanın ünlü fizikçileri arasında gösterilen El-Cezeri bu dönemde önemli bilimsel çalışmalarda bulundu. El-Cezeri’nin ilk robotu yapıp çalıştırdığı kabul edilir. ÇAKA BEYLİĞİ 1081-1093 İlk Türk denizcisi olarak kabul edilen Çaka Bey Bizans’a karşı başarılı mücadeleler sergiledi. İzmir’e gelerek burada kendi adıyla beyliğini kurdu. İstanbul’u kuşatmak için Peçenek Türkleri ve Türkiye Selçuklu Devleti ile ittifak oluşturdu. Bizans’ın oyununa gelen I. Kılıç Arslan, Çaka Bey’i öldürttü. Bu karışıklıktan yararlanan Bizans, İzmir’i yeniden ele geçirerek Çaka Beyliği’ne son verdi 1093. DİĞER TÜRK BEYLİKLERİ Sökmenliler Ahlatşahlılar 1100-1208 Van, Erçiş, Tatvan, Muş İnançoğulları Ladik Beyliği 1261-1368 Denizli, Ladik Dilmaçoğulları Togan Arslanoğulları 1085-1394 Bitlis, Erzen İnaloğulları 1098-1183 Diyarbakır, Ergani Tanrıvermişoğulları 1081 - 1093 Efes Çubukoğulları 1085-1213 Harput TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ’NİN KURULUŞU1077-1308 Kurucusu, Selçuklu soyundan Oğuzların Kınık Boyu Süleyman Şah’tır. Alp Arslan Dönemi’nde Anadolu fetihlerine katılan Süleyman Şah, Bizans’taki karışıklıklardan yararlanarak 1075 yılında İznik’i fethetti. Ancak bir süre kardeşi Mansur’un çıkardığı ayaklanma ile uğraştı. Bu olaylardan sonra Melik Şah gönderdiği bir fermanla Anadolu Sultanlığını Süleyman Şah’a verdi. Böylece İznik merkez olmak üzere Türkiye Selçuklu Devleti kurulmuş oldu 1077. Süleyman Şah, Halep’i de almak isteyince Suriye Selçuklu Sultanı Tutuş ile arası açıldı. Halep civarında yapılan savaşı Süleyman Şah kaybetti ve savaş meydanında öldü 1086. I. Kılıç Arslan Dönemi 1092-1107 Süleyman Şah’ın vefatı ile bozulan devlet düzenini sağladıktan sonra Bizans üzerinde baskı kurdu. Bu sırada Çaka Bey de İstanbul’u kuşatma planları yapıyordu. Çaka Bey’in daha fazla güçlenmesinden çekinen I. Kılıç Arslan, Bizans’ın oyununa gelerek Çaka Bey’i öldürttü. Haçlı ordularının Anadolu’ya doğru ilerlediği haberini aldı. İznik’e gelerek şehri savunmaya başladı. Kalabalık Haçlı kuvvetleri karşısında İznik’i terk ederek devletin merkezini Konya’ya taşıdı. I. Mesut Dönemi 1116-1155 I. Mesut, Konya civarında Bizans ordusunu ağır bir yenilgiye uğrattı. Bu arada II. Haçlı ordusunun Anadolu’ya doğru ilerlediğini öğrenince Bizans’la antlaşma yapmak zorunda kaldı. Antlaşmaya göre Antalya ve çevresindeki bazı yerler Bizans’a bırakıldı. II. Kılıç Arslan Dönemi 1155-1192 Haçlı Seferleri’nin Anadolu’da yarattığı otorite boşluğundan faydalanan Bizans İmparatoru Manuel Komnenos, Türkleri Anadolu’dan tamamen atmak için harekete geçti. Miryokefalon Savaşını Türkiye Selçuklu Devleti kazandı 1176. Miryokefalon Zaferi sonucunda Bizans’ın Anadolu’yu Türklerden geri alabilme umutları sona erdi. Anadolu kesin olarak Türk yurdu oldu. Bu tarihten sonra Anadolu’ya Türkiye denmeye başlandı. Türklerin batıya ilerleyişi hızlandı. Batı Anadolu’da Türk nüfusu arttı. Anadolu’daki ticaret yollarının denetimi büyük ölçüde Türkiye Selçuklu Devleti’ne geçti. Türkiye Selçuklu Devleti ve Beyliklerin Durumu Türkiye Selçuklu Devleti 1243’te kaybedilen Kösedağ Savaşı’ndan sonra hızla zayıflamış ve Moğolların İlhanlı koluna bağlı hale gelmişti. Moğol egemenliği altında yaşamak istemeyen Türkmen toplulukları Batı Anadolu’ya göç ederek burada beylikler kurdular. Böylece Anadolu’da beylikler dönemi başlamış ve Türk siyasi birliği bozulmuştur. Türkmenlerin Batı Anadolu’ya yerleşmeleri bu bölgenin Türkleşmesini hızlandırmıştır. Türkiye Selçuklu Devleti’nin yıkılmasıyla birlikte Türk beylikleri arasında Anadolu’da egemenlik kurma mücadelesi başlamıştır.

türkiye selçuklu devleti özet 10 sınıf